کلمۀ conductus در زبان لاتین به معنی «هدایت کردن»ه و به این صورت وارد این زبانها شده:
انگلیسی: conduct
فرانسوی: conduit /te
ایتالیایی: condotto/a
اسپانیایی: conducto/a
پرتغالی: conduto/a
رومانیایی: conductă
*کلمۀ conduit که در زبان انگلیسی به معنی لوله، کانال، مجرای آب به کار می‌ره، از همین کلمه گرفته شده؛ این کلمه، در زبان فرانسوی بیشتر به معنی «رانندگی» به کار می‌ره (از فعل conduire).
*کلمۀ conduct به معنی رهبری گروه ارکستر هم هست.
بر خلاف نماسینی، moneta سرنوشتی پیدا کرد که خیلی به یاد و حافظه مرتبط نیست.
در رم باستان، moneta به معنی «یادبود» هم به کار می‌رفت، مثلا تندیس جونو (یونو)، مهمترین الهۀ رم باستان، Juno Moneta گفته می‌شد که بعد این کلمه فقط مختص جونو شد.
در اون دوران، تصویر تمثیل جونو یا همون Juno Moneta بر روی سکه‌هایی که «دناریوس»/denarius نامیده می‌شدن ضرب می‌شد، که به مرور moneta گفته شد و خواستگاه کلمات معادل «پول» یا «سکه» در زبانهای زیر بوده:
انگلیسی: money
ایتالیایی: moneta
اسپانیایی: moneda
پرتغالی: moeda
فرانسوی: monnaie
روسی : монета (با تلفظ moneta)
آلمانی: Münze
هلندی: munt
آلبانیایی: monedhë
رومانیایی: monedă
خود کلمۀ «denarius» هم ریشۀ این کلماته:
اسپانیایی: dinero
ایتالیایی: denaro
پرتغالی: dinheiro
عربی: دینار
*واحد پول مقدونیه، denar از همین کلمه گرفته شده.
الهۀ خاطرات و حافظه در رم باستان مُنتا "Moneta" و در یونان باستان نماسینی "Mnemosyne" بودن،
که اسم Mnemosyne از ریشۀ mnēmē به معنی «به یاد آوردن» میاد و کلماتی مثل mnemonize یا Mnemonic در زبان انگلیسی از همین ریشه هستن،
این کلمه در زبان لاتین به شکل memor و بعد memoria درومده؛ در این زبانها هم می‌تونیم رد پاشو ببینیم:
انگلیسی: memory
ایتالیایی و اسپانیایی: memoria
پرتغالی : memória
فرانسوی: Mémoire
آلمانی: Reminiszenz
رومانیایی: memorie
معادل این کلمه در زبان فارسی «یاد» و هندی याद (با تلفظ yaad) احتمالا از ریشۀ اوستایی هستن؛
و در زبان عربی «ذاکرة» و عبری זיכרון (با تلفظ zekron) ریشۀ مشابه دارن.
*در زبان عربی، کلمۀ «حافظه» و «ذاکرة» به یک معنا نیستن، «حافظه» چیزیه که آدم با اراده ٔ خودش، می‌تونه به اتفاقاتی که قبلا براش افتادن رجوع کنه و در موجودات دیگه یا وجود نداره یا خیلی ضعیفه، اما «ذاکره» قوه‌ایه که در تمام موجودات وجود داره و اراده دخالتی درش نداره؛ اون حس آشنایی که موقع دیدن عکس یه فرد یا مکان آشنا بهمون دست می‌ده، یا چشیدن طعم غذایی که قبلا خوردیمش، یا شنیدن صدایی که قبلا شنیدیمش، و به طور کلی یادآوری چیزی که «یه واسطه» به یادمون میاره و صرفا با ارادۀ خودمون نیست، «ذاکره» گفته می‌شه.
کلمۀ "umbra" در زبان لاتین به معنی «سایه» ست که وارد این زبانها شده:
انگلیسی: umbra
ایتالیایی : ombra
فرانسوی: ombre
آلمانی: umbra
هلندی: omber
رومانیایی: umbră
اسپانیایی: sombra
پرتغالی : somra
رد پای این کلمه رو، در کلمۀ «چتر» در این زبانها می‌بینیم:
انگلیسی: umbrella
ایتالیایی : ombrello
فرانسوی: ombrelle
رومانیایی: umbrelă
اسپانیایی: sombrilla
پرتغالی : sombrinha
