ریشِگی

Let there be light...

ریشِگی

Let there be light...

مطالب این وبلاگ رو خودم شخصا گردآوری می‌کنم، در صورت نیاز به مطالب، این قضیه رو لحاظ کنید :)

کانال تلگرامی: @radixium

آخرین مطالب
آخرین نظرات

۱۱ مطلب در مرداد ۱۳۹۸ ثبت شده است

بر خلاف نماسینی، moneta سرنوشتی پیدا کرد که خیلی به یاد و حافظه مرتبط نیست. 
در رم باستان، moneta به معنی «یادبود» هم به کار می‌رفت، مثلا تندیس جونو (یونو)، مهمترین الهۀ رم باستان، Juno Moneta  گفته می‌شد که بعد این کلمه فقط مختص جونو شد. 
در اون دوران، تصویر تمثیل جونو یا همون Juno Moneta بر روی سکه‌هایی که «دناریوس»/denarius نامیده می‌شدن ضرب می‌شد،  که به مرور moneta گفته شد و خواستگاه کلمات معادل «پول» یا «سکه» در زبانهای زیر بوده:

 انگلیسی: money
 ایتالیایی: moneta
 اسپانیایی: moneda
 پرتغالی: moeda
فرانسوی: monnaie
روسی : монета (با تلفظ moneta)
آلمانی: Münze
هلندی: munt
آلبانیایی: monedhë
رومانیایی: monedă

 



خود کلمۀ «denarius» هم ریشۀ این کلماته:
 اسپانیایی: dinero
 ایتالیایی: denaro
 پرتغالی: dinheiro
 عربی: دینار

 



*واحد پول مقدونیه، denar از همین کلمه گرفته شده.

۰ موافقین ۲ مخالفین ۰ ۲۴ مرداد ۹۸ ، ۰۷:۱۰
Fauria

الهۀ خاطرات و حافظه در رم باستان مُنتا "Moneta" و در یونان باستان نماسینی "Mnemosyne" بودن، 
که اسم Mnemosyne از ریشۀ mnēmē به معنی «به یاد آوردن» میاد و کلماتی مثل mnemonize یا Mnemonic در زبان انگلیسی از همین ریشه هستن،
این کلمه در زبان لاتین به شکل memor و بعد memoria درومده؛ در این زبانها هم می‌تونیم رد پاشو ببینیم:

 انگلیسی: memory 
 ایتالیایی و اسپانیایی:  memoria
 پرتغالی : memória
 فرانسوی: Mémoire
 آلمانی: Reminiszenz
 رومانیایی: memorie



معادل این کلمه در زبان فارسی «یاد» و هندی याद (با تلفظ yaad) احتمالا از ریشۀ اوستایی هستن؛
و در زبان عربی «ذاکرة» و عبری זיכרון (با تلفظ zekron) ریشۀ مشابه دارن. 

 


*در زبان عربی، کلمۀ «حافظه» و  «ذاکرة» به یک معنا نیستن، «حافظه» چیزیه که آدم با اراده ٔ خودش، می‌تونه به اتفاقاتی که قبلا براش افتادن رجوع کنه و در موجودات دیگه یا وجود نداره یا خیلی ضعیفه، اما «ذاکره» قوه‌ایه که در تمام موجودات وجود داره و اراده دخالتی درش نداره؛ اون حس آشنایی که موقع دیدن عکس یه فرد یا مکان آشنا بهمون دست می‌ده، یا چشیدن طعم غذایی که قبلا خوردیمش، یا شنیدن صدایی که قبلا شنیدیمش، و به طور کلی یادآوری چیزی که «یه واسطه» به یادمون میاره و صرفا با ارادۀ خودمون نیست، «ذاکره» گفته می‌شه. 
 

۱ موافقین ۲ مخالفین ۰ ۱۹ مرداد ۹۸ ، ۰۸:۳۱
Fauria

کلمۀ "euphoria" به معنی «سرخوشی» در زبان انگلیسی، از کلمۀ  یونانی  εὐφορία (با تلفظ euphoría) با ریشۀ εὔφορος (با تلفظ eúphoros) [متشکل از  εὐ- (با تلفظ eu-,خوب) +‎ φορός (با تلفظ phorós, رفتار و حالت)] گرفته شده.

 

در تضاد با این کلمه، "dysphoria" قرار می‌گیره به معنی «احساس ملالت و کسالت»، از کلمۀ δυσφορία (با تلفظ dusphoría) از ریشۀ  δύσφορος (با تلفظ dúsphoros)[متشکل از δυσ- (با تلفظ dus-, بد) + φέρω ( phérō)] 

 

۰ موافقین ۲ مخالفین ۰ ۱۵ مرداد ۹۸ ، ۰۰:۰۴
Fauria

کلمه "solus" در زبان لاتین به معنی «تنها» از ریشۀ هنداروپایی swe (ضمیر انعکاسی) و مرتبط با کلمۀ  se به معنی «خود» وارد این زبان‌ها شده: 

ایتالیایی و اسپانیایی: solo
 انگلیسی :sole, solo
 فرانسوی: seul
 پرتغالی: só

 

 


کلمۀ solus در زبان ایرلندی قدیم به معنی «روشن و شفاف» بوده  که در طی زمان به solas تبدیل شده. 


 

  • کلمۀ solo در موسیقی برای تک خوانی یا تک نوازی یا به طور کلی هر قطعه‌ای که یک نفر به تنهایی کلش یا بخشی ازش رو اجرا می‌کنه، گفته می‌شه. مثل violin solo 
  • همچنین به طور کلی به کارهای تک نفره گفته می‌شه. solo jobs. 
  • در زبان آلمانی، کلمۀ solo با معنی مجرد به کار می‌ره: Ich bin solo
  • در زبان پرتغالی، کلمۀ solo  بیشتر معنی خاک و زمین (از ریشۀ sōlum لاتین) می‌ده؛ اما گاهی هم با معنی «تنها» استفاده می‌شه.  

 




کلمۀ solamente به معنی «فقط» و «تنهایی» در زبانهای ایتالیایی و اسپانیایی از همین واژه گرفته شده، 
 در زبان فرانسوی: seulement 
 پرتغالی: somente
و   انگلیسی solely

 


  • پسوند -mente معادل پسوندهای wise, -ly یا -ally در زبان انگلیسیه
  • کلمۀ mente به تنهایی در زبانهای اسپانیایی، پرتغالی، و  ایتالیایی به معنی «ذهن» ه.
۱ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۴ مرداد ۹۸ ، ۰۱:۲۵
Fauria

کلمۀ «طوفان» در بسیاری از زبانها، تقریبا به یه شکل بیان می‌شه و این قضیه خیلی عجیبه؛ حدس من اینه که شاید دلیلش یه ریشۀ تاریخی مثل طوفان نوح باشه....

 

عربی: طوفان

انگلیسی: typhoon

یونانی: τυφώνας (با تلفظ tyfónas)

اسپانیایی: tifón

پرتغالی : tufão

فرانسوی: typhon

ایتالیایی: tifone

آلمانی : Taifun

هلندی : tyfoon

چینی: 台风  (با تلفظ Táifēng)

روسی ، اوکراینی، بلغاری:  тайфун (با تلفظtayfun)

ژاپنی : 台風 (با تلفظ Taifū)

کره‌ای: 태풍 (با تلفظ taepung)

هندی: तूफान (با تلفظ toophaan)

عبری: טייפון (با تلفظ taifoon )

 

 

 

*کلمۀ «طوفان» درواقع به معنی حجمۀ زیاد و شدید از چیزیه که باقی چیزهارو در بر می‌گیره و غرق یا نابود می‌کنه (مثل طوفان آتش، طوفان باد، طوفان شن، و ...) و با واژۀ  #فارسی«توفان» به معنی شور وغوغا کننده ، فریاد کننده، غرّان _که ازمصدر توفیدن، به معنی: فریاد کردن، آواز وشور کردن،غریدن‌ه_ متفاوته.  

 

 

🌬انواع Storm:

۰ موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۴ مرداد ۹۸ ، ۰۱:۰۷
Fauria

کلمۀ "umbra" در زبان لاتین به معنی «سایه» ست که وارد این زبانها شده:


انگلیسی: umbra

ایتالیایی : ombra

فرانسوی: ombre

آلمانی: umbra

هلندی: omber 

رومانیایی: umbră

اسپانیایی: sombra 

پرتغالی : somra


رد پای این کلمه رو، در کلمۀ «چتر» در این زبانها می‌بینیم:


انگلیسی: umbrella

ایتالیایی : ombrello

فرانسوی: ombrelle

رومانیایی: umbrelă

اسپانیایی: sombrilla

پرتغالی : sombrinha



۱ موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۹ مرداد ۹۸ ، ۲۱:۲۴
Fauria

زبانهای عربی و عبری، هر دو از ریشۀ زبانهای سامی هستن و می‌شه گفت تنها بازمانده‌های این ریشه هستن که به صورت زنده صحبت می‌شن؛ از بین باقی زبانهای این ریشه یعنی آرامی، آشوری و بابلی، فقط آشوری (که زبان مسیحیان آسوری‌ه)در برخی مناطق ایران، عراق، ترکیه، سوریه، لبنان رواج داره.

از شباهت‌های زبانهای عربی، عبری و آشوری اینه که از راست به چپ نوشته می‌شن و _به جز چندتا حرف_ آواهاشون تقریبا شبیه به هم ادا می‌شه. 

از نظر لغوی هم کلماتی در عبری و عربی وجود دارند با تلفظ‌های بسیار شبیه. مانند:


•«شب» :عربی «لَیل/ لَیلة)  / عبری: לילה (با تلفظ لَیلَه)

•«روز»: عربی: یَوم/ عبری: יום  (یوم)

•«عدد چهار» : عربی: أربعة / عبری: ארבעה (أغبعَه)

•«خانه» : عربی:  بَیت /عبری: בית (بِیت)

•«تاریخ» : عربی: تَأریخ /عبری: תאריך (تَأغیخ)

•او [مفرد مذکر غایب] : عربی: هو/ عبری:ה ( oo\hoo)

•او [مفرد مونث غایب] :عربی: هی/ عبری: ה (با تلفظ hii)


کلماتی هم هستن که تلفظشون تا حدودی شبیهه. مثل:

•«ما»: عربی: نحنُ/ عبری: אנחנו (اَنَخنُ)

•ا«مروز» :عربی: الیوم/ عبری: היום (هَیوم)

•«زمان»: عربی: الساعة/ عبری: השעה (هَشَعَه)

•«عدد یک»: عربی: واحد / عبری: אחת (اَخَد)

•«خورشید»: عربی:الشمس/ عبری: שמש (شِمِش)



در زبان عبری، حرف «ر» به این شکلی که در فارسی و عربی هست ادا نمی‌شه، و کمی شبیه به R فرانسوی اما با غلظت کمتر، یعنی چیزی شبیه به غ و ئ ادا می‌شه. 

حرف ح هم مثل بعضی از لهجه‌های عربی، گاهی از ته حلق ادا می‌شه و خ شنیده می‌شه.


۰ موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۹ مرداد ۹۸ ، ۲۱:۱۵
Fauria

ایزد خورشید در روم باستان، sol نام داشت که از کلمۀ solis به معنی «خورشید» در لاتین برگرفته شده، و با کمی تغییر فرم وارد این زبانها شده:

 

 ایتالیایی: sole

 اسپانیایی : sol 

 پرتغالی: sol

 سوئدی: sol

 فرانسوی: soleil

 لیتوانیایی: saulė

 رومانیایی : soare

 


کلمۀ solar در انگلیسی که معنی «خورشیدی یا هر چیز مرتبط با خورشید» رو می‌ده، از همین ریشه‌س.


 

از طرف دیگه، در افسانه‌های نورس و ایسلندی، ایزد بانوی خورشید Sunna نام داشت با ریشۀ ژرمانیک (در زبان نورس باستان،  Sól گفته می‌شد)، که بعدها در زبان آلمانی به فرم Sonne و در هلندی به فرم zon و انگلیسی sun درومد. 

 

نکتۀ عجیب اینجاست که این کلمه در زبانهای ریشه اسلاوی هم بی‌شباهت به کلمات ریشه لاتین و ژرمانیک نیست،  در زبان روسی солнце (با تلفظ solntse) ، اوکراینی Сонце (با تلفظ Sontse) صربستانی Сунце (با تلفظ Sunce) و خلاصه در بیشتر زبانهای این ریشه، چیزهایی شبیه این می‌بینیم.

 

حتی در زبانهای سانسکریت هم کلمۀ  Surya وجود داره که خدابانوی خورشید در آیین هندو و بوداییه، و در پارسی باستان Suria گفته می‌شده که در حال حاضر به شکل ثریا درومده به معنی روشن و پرنور؛ بر یکی از ستاره‌های خوشه پروین هم این نام رو گذاشتن. 

 
۰ موافقین ۴ مخالفین ۰ ۰۹ مرداد ۹۸ ، ۰۴:۱۶
Fauria

خدابانوی ماه در روم باستان، Luna نام داشت و این کلمه در زبان لاتین معنی ماه می‌ده؛ و تقریبا با همین فرم و با همین معنی وارد این زبانها شده:

 

 ایتالیایی: luna

اسپانیایی : luna 

رومانیایی : luna

فرانسوی: lune

 


+کلمۀ lunar در انگلیسی که معنی «قمری یا هر چیز مرتبط با ماه» رو می‌ده، از همین ریشه‌س.

 

+خدابانوی ماه در یونان باستان، Selene بوده اما گاهی در ادبیات و هنر، اون رو  هم با اسم Luna یاد کردن. 


 

کلمۀ «ماه» در زبانهای ریشه ژرمانیک داستانش یکم متفاوته، در #انگلیسی قدیم اول به صورت mōna بوده و در زبان هلندی به صورت maan و آلمانی mond ، که بی‌شباهت به کلمۀ month (ماه از نظر زمانی) نیستن، که اون هم از ریشۀ لاتین mensis و یونانی mēn به وجود اومده. 

 

 

۰ موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۹ مرداد ۹۸ ، ۰۴:۰۱
Fauria

کلمۀ "Begin" به معنی «شروع» در زبان  انگلیسی، از ریشۀ  ژرمانیک biginnaną  ه، این کلمه در این زبانها هم از همین ریشه‌س:


 آلمانی و هلندی: beginnen

 دانمارکی: begynde

 سوئدی: begynna

 نروژی : begynne



کلمۀ «شروع و راه اندازی» در زبان لاتین ابتدا به شکل ineō ,  initium و بعد  initiātus  و نهایتا initiāre درومده و وارد این زبانها شده:


انگلیسی: initiate

فرانسوی:  initier

ایتالیایی: inizio  

اسپانیایی و پرتغالی: iniciar  



یه فعل دیگه هم داریم، «آغاز کردن»، از ریشۀ لاتین cominitiāre متشکل از (com- +initiāre


 انگلیسیcommence

 فرانسوی: comenzar

 ایتالیایی:  cominciare

 اسپانیایی:   começar

 پرتغالی: começar


۱ موافقین ۳ مخالفین ۰ ۰۸ مرداد ۹۸ ، ۲۳:۲۷
Fauria