خاطره

الهۀ خاطرات و حافظه در رم باستان مُنتا "Moneta" و در یونان باستان نماسینی "Mnemosyne" بودن، 
که اسم Mnemosyne از ریشۀ mnēmē به معنی «به یاد آوردن» میاد و کلماتی مثل mnemonize یا Mnemonic در زبان انگلیسی از همین ریشه هستن،
این کلمه در زبان لاتین به شکل memor و بعد memoria درومده؛ در این زبانها هم می‌تونیم رد پاشو ببینیم:

 انگلیسی: memory 
 ایتالیایی و اسپانیایی:  memoria
 پرتغالی : memória
 فرانسوی: Mémoire
 آلمانی: Reminiszenz
 رومانیایی: memorie

---

معادل این کلمه در زبان فارسی «یاد» و هندی याद (با تلفظ yaad) احتمالا از ریشۀ اوستایی هستن؛
و در زبان عربی «ذاکرة» و عبری זיכרון (با تلفظ zekron) ریشۀ مشابه دارن. 

 

---

*در زبان عربی، کلمۀ «حافظه» و  «ذاکرة» به یک معنا نیستن، «حافظه» چیزیه که آدم با اراده ٔ خودش، می‌تونه به اتفاقاتی که قبلا براش افتادن رجوع کنه و در موجودات دیگه یا وجود نداره یا خیلی ضعیفه، اما «ذاکره» قوه‌ایه که در تمام موجودات وجود داره و اراده دخالتی درش نداره؛ اون حس آشنایی که موقع دیدن عکس یه فرد یا مکان آشنا بهمون دست می‌ده، یا چشیدن طعم غذایی که قبلا خوردیمش، یا شنیدن صدایی که قبلا شنیدیمش، و به طور کلی یادآوری چیزی که «یه واسطه» به یادمون میاره و صرفا با ارادۀ خودمون نیست، «ذاکره» گفته می‌شه.